زندگی و شگفتیهای اختاپوس این موجود عجیب دریا

در اعماق اقیانوس‌ها، موجوداتی وجود دارند که با شکل و شمایل غیرمعمولشان، همواره تمامیت و جذابیت خود را حفظ کرده‌اند. از میان این موجودات، اختاپوس یکی از جالب‌ترین و عجیب‌ترین حیوانات است که هرگز از جذابیتش کم نمی‌کند. در این مقاله، به بررسی عجایب و حیرت‌های پشت پرده زندگی و رفتار این موجود فراوان اعماق دریا خواهیم پرداخت.

بالاخره تفاوت اختاپوس و هشت پا چیست؟ آیا اینها یکی هستند یا دو گونه‌ی متفاوت محسوب می‌شوند؟

پاسخ به این سوال، با کمی توجه به واژه‌ی اختاپوس مشخص می‌شود. کلمه‌ی اختا و اکتا (Octa) از یک ریشه هستند و کلمه‌ی لاتینِ پوس (که در زبان انگلیسی قبلاً Poda نوشته می‌شد) هم به معنای پا است. بنابراین می‌توان اختاپوس (Octopus) را معادل انگلیسی واژه‌ی هشت پا دانست که ما در فارسی به کار می‌بریم.

البته اگر بخواهیم دقت علمی داشته باشیم، شاید بتوان از نام هشت پا هم ایراد گرفت. چون هشت‌پاها در واقع شش پا و دو دست دارند. اما به هر حال، سعی می‌کنیم وسواس در این حد را کنار بگذاریم و از همان واژه‌ی هشت پا استفاده کنیم.اختاپوس‌ها حیواناتی گوشه‌گیر با هشت بازو هستند. آن‌ها در کف اقیانوس زندگی می‌کنند. بیش از صد گونه مختلف از اختاپوس‌ها وجود دارند. اختاپوس غول‌پیکر (Giant octopus)  بزرگ‌ترین اختاپوس است.

طول بدن این جانور نرم‌تن بسیار عظیم, از نوک یک بازو تا نوک بازوی دیگرش هفت متر است و وزنش بیش از ۱۸۲ کیلوگرم است. کوچک‌ترین اختاپوس, اختاپوس کالیفرنیایی است که فقط یک سانتی‌متر طول دارد.

ساختمان بدن

اختاپوس بدنی نرم و هشت بازو دارد. هر بازو دو ردیف بادکش برای مک زدن دارد. اگر اختاپوس یک بازویش را از دست بدهد, در نهایت دوباره برایش بازوی دیگری رشد می‌کند. اختاپوس خون آبی‌رنگ دارد. اختاپوس یک‌چشم در هر طرف سرش دارد و دید بسیار خوبی هم دارد. اختاپوس نمی‌تواند بشنود.

تغذیه

 اختاپوس‌ها خرچنگ‌های کوچک و گوش‌ماهی‌ها, به‌ علاوه بعضی از حلزون‌ها, ماهی ها, لاک‌ پشت‌ها, سخت‌پوستان (مثل میگوها) و اختاپوس‌های دیگر را می‌خورند. آن‌ها با بازوهایشان طعمه را می‌گیرند, سپس آن را به‌ وسیله گزیدن با دهانه لوله سفتشان, فلج کردن شکار با یک سم عصبی می‌کشند و بعد طعمه را آرام فرو می‌دهند. اختاپوس‌ها اکثراً در شب شکار می‌کنند. فقط اختاپوس‌های حلقه آبی سمی دارند که آن‌قدر قوی است که یک نفر را می‌کشد.

پیشنهاد می‌کنم برای اطلاعات بیشتر این مطلب را نیز مطالعه کنید : آبزیان خلیج فارس

محافظت

 اختاپوس‌ها در غارها, فضاهای زیر سنگ‌ها, شکاف‌های روی کف دریا یا سوراخ‌هایی که زیر صخره‌های بزرگ حفر می‌کنند, زندگی می‌کنند. اختاپوس‌ها سنگ‌ها را کپه می‌کنند تا مقابل غارهای آن‌ها سدی درست کند. غار از آن‌ها در مقابل درندگان (مثل مارماهی‌ها) حفاظت می‌کند و مکانی را برای تخم‌گذاری فراهم می‌کند و مراقب آن‌هاست (یک اختاپوس مادر در طول یکتا دو ماه کامل چیزی نمی‌خورد و از تخم‌هایش مراقبت می‌کند). برای فرار از دست درندگان, اختاپوس‌ها می‌توانند جوهر سیاهی را به داخل آب فواره کنند, این به اختاپوس اجازه فرار می‌دهد. وسیله دفاعی دیگری که اختاپوس‌ها دارند, ایجاد تغییر در رنگ پوستشان است به‌ نحوی‌ که با زمینه مخلوط شود. اختاپوس با فوران آب به خارج از بدنش شنا می‌کند که به‌ نوعی نیروی محرکه‌ای است که با فشار به بیرون کار می‌کند.

اختاپوس حلقه آبی

این مخلوق کوچک و فریبنده دارای سمی به نوروتوکسین است که برای دفاع از خود از آن  استفاده می کند . میزان یک میلی گرم از این سم برای کشتن یک انسان کافی است و هیچ پادزهری برای آن کشف نشده است.

این جاندار از همزیستی مسالمت‌آمیز کلونی‌های باکتری بهره می‌برد که روی غدد بزاقی آن زندگی می‌کنند. این باکتری‌های سم عصب‌گرا (نوروتوکسین) قدرتمندی تولید می‌کنند که اگرچه ظاهرا تاثیر مضری برای اختاپوس ندارد، اما تنها ظرف چند دقیقه می‌تواند انسان را از پای در آورد.

این جاندار از همزیستی مسالمت‌آمیز کلونی‌های باکتری بهره می‌برد که روی غدد بزاقی آن زندگی می‌کنند. این باکتری‌های سم عصب‌گرا (نوروتوکسین) قدرتمندی تولید می‌کنند که اگرچه ظاهرا تاثیر مضری برای اختاپوس ندارد، اما تنها ظرف چند دقیقه می‌تواند انسان را از پای در آورد. این بزاق زهرآگین همچنین در هضم خرچنگ‌ها و نرم‌تنان به اختاپوس کمک می‌کند.

سم هشت پای حلقه آبی دومین سم کشنده شناخته شده برای انسان است آنها اغلب از این سم برای شکار خرچنگ استفاده میکنند

آنها با دهان خود طعمه را گاز گرفته و سم خود را از طرق بزاق دهان به او تزریق می کنند و سپس منتظر می شوند تا به طور کامل به زانو در آید و در نهایت برای خوردن به سراغ آن میروند

اختاپوس ماده بین ۵۰ تا ۱۰۰ عدد تخم گذاشته و تا پایان مدت عمر خود از آنها محافظت می کند . اختاپوس ماده پس از تخم گذاری اعتصاب غذا کرده و پس از یک الی دو ماه بر اثر از دست دادن انرژی بدن خواهد مرد .

اندازه اختاپوس حلقه آبی (Blue-ringed Octopus) بین ۱۲ تا ۲۰ سانتیمتر است

اختاپوس حلقه آبی از لحاظ رده بندی متعلق به جنس Hapalochlaena بوده و تنها ۳ یا ۴ گونه از آن در آبگیرهای جزر و مدی اقیانوس اطلس از ژاپن تا استرالیا زندگی می کنند. هم اکنون این آبزی را جزء سمی ترین جانوران کره زمین قلمداد کرده اند. صفت مشخصه این هشت پا، حلقه های آبی و سیاه و پوست زرد رنگ آن می باشد. هنگامی که جانور احساس خطر می کند، نقاط قهوه ای رنگ روی بدن آن بسیار پررنگ شده و حلقه های آبی رنگی اطراف آنها پدیدار می شوند. تقریبا ۵۰ تا ۶۰ حلقه سطح بدن را می پوشانند.

آنها از خرچنگ های کوچک، خرچنگ منزوی و میگو تغذیه می کنند و از راه گاز گرفتن از خود دفاع می کنند. از آنجایی که اختاپوس حلقه آبی در مناطق نزدیک به ساحل سکنی می گزیند و از طرف دیگر دارای ترکیب رنگی زیبایی نیز می باشد، احتمال این که توجه انسان را به خود جلب کند زیاد می شود و موارد بسیاری از مرگ و میر در اثر گاز گرفتگی این هشت پا خصوصا در استرالیا گزارش شده است.

اختاپوس خون‌ آشام

مطمئناً، داستان‌های زیادی از هیولاها شنیده‌اید و فیلم‌های ترسناک زیادی در این خصوص مشاهده کرده‌اید اما برخی از موجودات ترسناک درون دریا وجود دارند که از دید همگان پنهان است

آیا دیدن یک خون‌آشام ترسناک است ؟ دوست دارید یک آبزی خون‌ آشام را بشناسید ؟

پنج حقیقت در مورد ماهی مرکب خون‌ آشام

۱- این هیولای فرانکشتاین واقعی است

این ماهی صفات و ویژگی دو ماهی مرکب و اختاپوس را در خود دارد که بسیار منحصر به فرد است . در سال ۱۹۰۳ این آبزی  به‌ عنوان یک اختاپوس شناسایی شد چون بسیاری از ویژگی‌های اختاپوس را داشت . بسیاری نیز آن را به خاطر فرم ژلاتینی به خانواده عروس دریایی نسبت دادند.

۲- موتور جت برای شنا کردن

به دلیل وجود یک جفت سیفون تخصصی ویژه که مانند موتور جت عمل می‌کند به این موجود قدرت شنا کردن دو برابر طول بدن در یک ثانیه را می‌دهد . با این قدرت پیشرانه چیزی از دست او نمی‌تواند فرار کند.

۳- سلاح‌های مخوف

چشمان قرمز و بزرگ این موجود به نسبت اندازه بدن بزرگ‌ترین چشم در بین تمام حیوانات است بنابراین هیچ‌چیز از دید او مخفی نمی‌ماند و همچنین با داشتن هشت بازو که با خارهای بافته‌شده در هم به بافت متصل است سلاحی مرگبار دارد .

۴- قدرت نامرئی شدن

این آبزی با استفاده از ارگان‌های تولید نور که طی یک فرآیند شیمیایی عمل می‌کنند می‌تواند رنگ خود را روشن و خاموش کند و خود را به‌ صورت نامرئی به شکار نزدیک کند و یا برای دفاع از خود در مقابل شکارچیان مخفی بماند.

۵- زندگی در مکانی سخت

این آبزی در جای زندگی می‌کنند که برای بسیاری از آبزیان غیر قابل‌ تحمل است عمق ۶۰۰ تا ۹۰۰ متری در جای بدون نور خورشید  و تاریک . همچنین در این عمق اکسیژن آب در کمترین مقدار موجود است.